"Chúng tôi sẽ tăng cường tuần tra ở Bajo de Masinloc (Scarborough) và các khu vực khác có ngư dân Philippines sinh sống", người phát ngôn lực lượng tuần duyên Philippines Jay Tarriela nói với đài phát thanh DZRH hôm 27/9.

Lực lượng tuần duyên Philippines kêu gọi ngư dân nước này tiếp tục hoạt động tại bãi cạn Scarborough và các địa điểm khác ở Biển Đông, cam kết tăng cường tuần tra bất chấp sự hiện diện mạnh mẽ của Trung Quốc.

Người phát ngôn lực lượng tuần duyên cho biết các tàu Philippines không thể duy trì sự hiện diện thường xuyên, nhưng cam kết bảo vệ quyền lợi của ngư dân trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của nước này.

Lực lượng tuần duyên Philippines ngày 25/9 thông báo đã "gỡ bỏ thành công" dây phao do Trung Quốc giăng gần bãi cạn Scarborough trên Biển Đông. Theo tuần duyên Philippines, dây phao này "gây nguy hiểm cho hoạt động đi lại, vi phạm rõ ràng luật pháp quốc tế".

Lực lượng Tuần duyên và Cục Thủy sản và Nguồn lợi Thủy sản Philippines chỉ trích Trung Quốc giăng dây phao một phần ở khu vực bãi cạn Scarborough, "ngăn các tàu đánh cá Philippines đi vào bãi cạn và ngăn chặn hoạt động đánh bắt và sinh kế của ngư dân Philippines". 

Động thái giăng dây phao của Trung Quốc bị phát hiện khi lực lượng của Philippines tuần tra hàng hải định kỳ vào ngày 22/9. Các bức ảnh đăng tải cho thấy một đoạn dây phao dài khoảng 300m giăng ở khu vực bãi cạn Scarborough và được các tàu của Trung Quốc bảo vệ. Khi các tàu của Philippines bắt đầu đánh bắt, 4 tàu tuần duyên của Trung Quốc phát 15 cảnh báo qua radio để xua đuổi.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân tuyên bố Bắc Kinh kiên quyết bảo vệ chủ quyền, quyền và lợi ích hàng hải ở bãi cạn Scarborough và khuyên Philippines không nên "khiêu khích hay gây rắc rối".

Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilbert Teodoro khẳng định việc nước này cắt dây phao không phải là hành động khiêu khích.

"Chúng tôi đang phản ứng với hành động của họ. Họ hành động trước, họ chặn ngư dân của chúng tôi", ông Teodoro nói trong phiên điều trần tại Thượng viện hôm nay.

Trong khi đó, ngư dân Pepito Fabros, người vừa lên bờ ở tỉnh Zambales sau chuyến đi biển, cho biết: "Bãi cạn Scarborough gần Philippines hơn. Tại sao họ lại ngăn chúng tôi vào?".

Bộ Ngoại giao Philippines cũng tuyên bố sẽ "thực hiện mọi biện pháp thích hợp để bảo vệ chủ quyền đất nước và sinh kế của ngư dân" Philippines.

Scarborough là một bãi cạn nằm cách đảo Luzon của Philippines 230km và cách bờ biển đông nam Trung Quốc khoảng 1.000km. Trung Quốc giành quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough sau một cuộc đối đầu căng thẳng trên biển với Philippines vào năm 2012.

Từ đó đến nay, Trung Quốc thường xuyên ngăn cản ngư dân Philippines tới gần ngư trường dồi dào trên để đánh bắt, thậm chí sử dụng cả vòi rồng để xua đuổi.

Bãi cạn Scarborough là một phần trong vụ kiện do Philippines khởi xướng tại tòa trọng tài thường trực quốc tế ở La Hay (Hà Lan) chống lại yêu sách "đường lưỡi bò" phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông. Trong phán quyết hồi tháng 7/2016, tòa trọng tài đã chính thức bác bỏ yêu sách này, song Bắc Kinh đến nay vẫn lớn tiếng phủ nhận và ngang nhiên không tuân thủ bất kỳ kết luận nào của tòa.

(biên tập：Bách khoa toàn thư)